Bez kategorii

Rozwód z orzeczeniem o winie

kancelaria Zostaw komentarz

Pojęcie winy

Zagadnienie winy rozkładu pożycia jest jednym z trudniejszych do zdefiniowania pojęć w doktrynie prawa rodzinnego. Ustawodawca posłużył się nim w trzech przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczących rozwodu (art. 56, 57 i 60 k.r.o.) oraz w jednym przepisie regulującym orzekanie separacji (art. 61[3] k.r.o.), jednak zaniechał nawet niepełnego jego zdefiniowania. W literaturze prawa rodzinnego podkreśla się konieczność rozdzielenia winy rozkładu pożycia od przyczyny tego rozkładu jako zdarzenia, które doprowadziło do zaniku więzi małżeńskich. Dla ustalenia winy rozkładu pożycia należy poddać analizie poszczególne przyczyny tego rozkładu. Podkreśla się, iż przypisanie winy rozkładu pożycia oznacza przypisanie winy poszczególnych czynów, które doprowadziły do powstania stanu rozkładu pożycia.
W art. 57 § 1 k.r.o. wyrażona została zasada oficjalności, zgodnie z którą orzekając rozwód, sąd orzeka także, czy i które z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Wyjątek od tej zasady przewiduje § 2 tego artykułu, który stanowi, że na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. Zgodne żądanie małżonków nieorzekania o winie rozkładu pożycia wiąże sąd, podobnie jak oświadczenie małżonka odwołujące żądanie zaniechania orzekania o winie.

Większe wymagania co do zachowania małżonka

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że zasady współżycia społecznego stawiają zachowaniu małżonków wobec siebie nawzajem i wobec rodziny drugiego małżonka większe wymagania niż postępowaniu ludzi względem siebie obcych, a zachowanie, które w stosunkach między obcymi ludźmi nie byłoby uznawane za naganne, może być między małżonkami uznane za szkodliwe z punktu widzenia trwałości małżeństwa.

Brak stopniowania winy, rozwód z winy obojga małżonków

Jak wynika z ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego, art. 57 § 1 k.r.o. nie wprowadza rozróżnienia stopnia winy małżonków. Podstawą przyjęcia winy małżonka jest ustalenie, że jego zachowanie przyczyniło się do powstania lub pogłębienia rozkładu, obojętne natomiast dla oceny winy jest to, w jakim stopniu każde z małżonków przyczyniło się do tego. Nierówny stopień winy małżonków nie stanowi przeszkody do uznania ich współwinnymi rozkładu pożycia. Małżonek, który zawinił powstanie jednej z wielu przyczyn rozkładu, musi być uznany za współwinnego, chociażby drugi małżonek dopuścił się wielu, i to cięższych, przewinień.

Związek przyczynowo-skutkowy

W literaturze i orzecznictwie prawa rodzinnego zachodzi zgodność co do tego, że warunkiem koniecznym do przypisania małżonkowi winy za rozkład pożycia jest istnienie związku przyczynowego pomiędzy jego zachowaniem a rozkładem pożycia. Zdaniem A. Olejniczaka „kwestia winy rozkładu pożycia jest nierozerwalnie związana z okolicznościami, które doprowadziły do zaniku więzi uczuciowych, fizycznych i gospodarczych między małżonkami i nie jest możliwe przypisanie któremukolwiek z małżonków winy bez ustalenia, że swoim działaniem przyczynił się do rozkładu pożycia”. Jak zostanie ustalony związek przyczynowy, można mówić, o winie w rozkładzie pożycia.

Powody rozwodów w Polsce

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, Polacy najczęściej rozwodzą się z powodu:
– niezgodności charakterów (46,3% przypadków),
– niedochowania wierności małżeńskiej (20,6%),
– nadużywania alkoholu (14,1%).
Te trzy aspekty odpowiadają za 81% rozwodów w Polsce.
Następne w kolejności są nieporozumienia na tle finansowym (7,3%) oraz naganny stosunek do członków rodziny (4,9%).
Statystyki te podała Akademia Dobrego Rozstania na podstawie badań GUS (akademiarozstania. pl/przyczyny-rozwodow-statystyki-i-najczestsze-powody-rozpadu-malzenstwa/)

Konkluzje

W każdym przypadku składania pozwu o rozwód, warto rozważyć, na czym bardziej stronie zależy – na orzeczeniu o winie, czy szybkim zakończeniu postępowania sądowego i zachowaniu poprawnych relacji (np. gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci). Zdarza się, że nie warto toczyć wieloletniego postępowania rozwodowego w celu ustalenia winy. Każdą sprawę należy dobrze przeanalizować, być może skorzystać z pomocy mediatora.
Warto przed złożeniem pozwu o rozwód omówić sprawę z radcą prawnym bądź adwokatem, gdyż pierwsze pismo – inicjujące postępowanie rozwodowe ma istotne znaczenie w kontekście oceny sprawy, mimo iż stanowisko można zmienić w toku postępowania. Obraz Лечение Наркомании z Pixabay

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel.: 608 436 324

Czytaj więcej

Odmowa zgody na rozwód ze względu na dobro małoletnich dzieci

kancelaria Zostaw komentarz

Dzieci oraz rodzina pozostają pod szczególną ochroną przepisów prawa. Konwencja o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989 roku, stanowi, że rodzina jako podstawowa komórka społeczeństwa oraz naturalne środowisko rozwoju i dobra wszystkich jej członków, a w szczególności dzieci, powinna być otoczona niezbędną ochroną oraz wsparciem, aby mogła w pełnym zakresie wypełniać swoje obowiązki w społeczeństwie.
Sąd Najwyższy w preambule wytycznych z 1987 roku, III CZP 81/86 – określił rodzinę jako „podstawową komórkę życia społecznego”. Konstytucja RP stanowi zasady: ochrony i opieki państwa nad małżeństwem i rodziną (art. 18), równouprawnienia (art. 32), dobra rodziny (art. 71) i ochrony praw dziecka (art. 72).


Ochrona tych dóbr wymaga, aby przy ocenie dopuszczalności orzeczenia rozwodu Sąd miał na względzie co najmniej aktualną i przyszłą sytuację dziecka. Ten minimalny standard ochrony zapewnia również Kodeks rodzinny i opiekuńczy w ramach tzw. przesłanek rozwodowych.

Co do zasady Sąd nie musi mieć zgody obojga małżonków, aby orzec rozwód. Odmowa wyrażenia zgody na rozwód jest uprawnieniem małżonka nie ponoszącego winy za rozkład pożycia i z zasady prowadzi do niemożności orzeczenia rozwodu. Odmowa zgody na rozwód nie może być narzędziem zemsty lub szykany (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2000 r. V KCN 129/00). Ponadto nie zasługuje na aprobatę odmowa zgody na rozwód, która służy tylko chęci zamanifestowania przewagi nad małżonkiem domagającym się orzeczenia rozwodu i przeszkodzeniu w ułożeniu sobie przez niego życia osobistego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2002 r. III CKN 665/00). Jeżeli Sąd ustali, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, że pomiędzy stronami doszło do całkowitego i trwałego rozpadu pożycia, czyli ustania więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej, będzie mógł orzec rozwód, nawet wbrew małżonkowi, który nie wyraził zgody na rozwód.

Natomiast, w sytuacji, gdy jeden z małżonków odmawia wyrażenia zgody na rozwód i argumentuje to w sposób, że rozwód będzie miał negatywny wpływ na rozwój dzieci, Sąd musi zbadać tą okoliczność przed wydaniem orzeczenia.

Sąd nie wyda orzeczenia o rozwiązaniu małżeństwa, jeśli poprzez rozwód miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci. Dobro dzieci przemawia za tym, by wychowywały się one w trwałej i dobrze funkcjonującej rodzinie (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 1952 r., C 681/51, NP 1952, nr 4, s. 33).

Przy ocenie, czy dobro dzieci nie stoi na przeszkodzie do orzeczenia rozwodu rodziców, Sąd bierze pod uwagę stan istniejącego trwałego rozkładu pożycia, którego nie zmieni odmowa rozwodu. W tym stanie rzeczy dobro dziecka nie sprzeciwi się rozwodowi, jeżeli środki na jego wychowanie są zapewnione i jeżeli kontakt dzieci z obojgiem rodziców nie będzie utrudniony (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 31 grudnia 1951 r., C 625/51, NP 1953, nr 5, s. 82).
Co więcej, przedłużający się konflikt małżonków jest dla ich dzieci przeżyciem negatywnym, godzącym w poczucie stabilności, co wyklucza odmowę orzeczenia rozwodu ze względu na dobro wspólnych małoletnich dzieci (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1999 r., sygn. akt III CKN 799/99).

Wobec czego przesłanka „narażenia dobra dziecka” musi być uzasadniona w konkretnych okolicznościach. Jak nie ma ona poparcia w stanie faktycznym i materiale dowodowym a narastający konflikt małżonków oddziałuje negatywnie na ich dzieci, brak zgody na rozwód, nie spowoduje oddalenia powództwa. Obraz Zorro4 z Pixabay

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej

Warunkowe przedterminowe zwolnienie

kancelaria Zostaw komentarz

Założeniem warunkowego zwolnienia jest konieczność odbycia przez skazanego określonego minimum kary pozbawienia wolności. Dopiero ziszczenie się tej przesłanki uzasadnia możliwość rozważania przez Sąd penitencjarny zwolnienia skazanego z reszty odbycia kary, jeżeli postawiona zostanie dla niego pozytywna prognoza kryminologiczna.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności jest instytucją związaną z poddaniem sprawcy próbie. Przesłanki jej zastosowania określone są zarówno w Kodeksie karnym (art. 77 u nast. k.k.), jak i w Kodeksie karnym wykonawczym (art. 159–163 k.k.w.). Wynik pozytywnego przebiegu okresu próby jest określony w art. 82 k.k., negatywnego w art. 160 k.k.w.
Należy podkreślić, że zasadą jest odbycie przez skazanego kary w całości, a warunkowe przedterminowe zwolnienie ma charakter dopuszczalnego wyjątku, którego zastosowanie jednak winno być w konkretnym wypadku uzasadnione (postanowienie SA w Krakowie z 27.06.2000 r., II AKz 214/00).


Warunkowe przedterminowe zwolnienie jest możliwe w odniesieniu do terminowej kary pozbawienia wolności, kary 25 lat pozbawienia wolności i kary dożywotniego pozbawienia wolności. Przyjmuje się, że dopuszczalne jest warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary zastępczej pozbawienia wolności określonej w art. 46 i nast. k.k.w.
Materialną przesłanką możliwości zastosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia jest pozytywna prognoza kryminologiczna (art. 77 § 1 k.k.). Nie mają znaczenia względy ogólnoprewencyjne, nie ma też znaczenia charakter popełnionego czynu.
Zgodnie z art. 78 § 1 k.k. skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary. Jak wynika z § 2, skazanych w warunkach recydywy (art. 64 § 1 k.k.) na karę pozbawienia wolności z art. 32 pkt 3 k.k. można warunkowo zwolnić po odbyciu 2/3 kary, natomiast skazanego na tę karę w warunkach multirecydywy określonej (art. 64 § 2 k.k.) można warunkowo zwolnić po odbyciu 3/4 kary.
Z uwagi na nakaz z art. 65 § 1 i 2 k.k. (odpowiedniego) stosowania przepisów dotyczących środków związanych z poddaniem sprawcy próbie podwyższenie okresu do 3/4 kary odnosi się również do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, sprawcy, który popełnia przestępstwo, działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa, sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym oraz sprawcy przestępstwa z art. 258 k.k.

Opłata za wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności wynosi 45 zł.

Na postanowienie w przedmiocie warunkowego zwolnienia przysługuje zażalenie.

Jeżeli w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od jej zakończenia nie odwołano warunkowego zwolnienia, karę uważa się za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia. Obraz Colleen z Pixabay

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej

Czy przychody z przestępstwa wchodzą do majątku wspólnego małżonków i podlegają podziałowi po rozwodzie?

kancelaria Zostaw komentarz

Zdarza się, że przepisy prawa rodzinnego przenikają się z przepisami prawa karnego. Nie wspominając o przepisach znajdujących się w treści Rozdziału XXVI Kodeksu karnego – przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece – są niejako oczywiste, to w niniejszym wpisie chciałam zwrócić uwagę na inną sytuację.
W sprawie o podział majątku wspólnego po rozwodzie, sąd ustala skład i wartość majątku wspólnego małżonków i decyduje o sposobie podziału, ewentualnie ustala spłaty i dopłaty. A co w przypadku, gdy w skład majątku wchodzą składniki zakupione za środki pochodzące z przestępstwa? Wówczas sytuacja nie jest oczywista.

Co wchodzi w skład majątku wspólnego?

Omawiając wskazany problem, należy rozważania podjąć niejako od początku. Wyjściowym aktem prawnym będzie Kodeks rodzinny i opiekuńczy, na podstawie którego należy ustalić co wchodzi w skład majątku wspólnego.
Przepis art. 31 k.r.o. stanowi, że:

§ 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875).

Istotna jest również treść art. art. 33 k.r.o. Przepis stanowi, że:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Skoro wiadomo, co do wchodzi w skład majątku wspólnego, można przyjąć, że nabywane przedmioty majątkowe w trakcie trwania małżeństwa wchodzą do majątku wspólnego małżonków. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przepis szczególny stanowi, że nabycie następuje do majątku odrębnego, bądź strony się inaczej umówiły.
Co to są więc przedmioty, przychody pochodzące z przestępstwa?

Przedmioty pochodzące z przestępstwa

Definicji można poszukać w oparciu o art. 44 § 1 k.k. (przepadek przedmiotów). Co do zasady przedmioty pochodzące z przestępstwa podlegają przepadkowi. Przez pojęcie przedmiotu należy rozumieć każdy obiekt materialny. Będzie to przede wszystkim, ale niekoniecznie, rzecz. Możliwe jest orzeczenie przepadku np. zwierzęcia. Jest możliwe także orzeczenie przepadku każdego dokumentu, choć zgodnie z treścią przepisu art. 115 § 9 k.k. nie wszystkie dokumenty są rzeczami. Przepadkowi podlega również korzyść majątkowa bądź jej równowartość (art. 45 § 1 k.k.
Należy zauważyć również, że przedmioty pochodzące z przestępstwa często są zwracane prawowitym właścicielom. Np. przedmioty pochodzące z kradzieży, rozboju, oszustwa itp.
W przypadku korupcji, zarówno czynnej jak i biernej, sama łapówka będzie podlegała przepadkowi, zgodnie z art. 44 § 1 k.k. Warto jednak pamiętać, że obligatoryjny przepadek, o którym mowa w tym przepisie, będzie miał zastosowanie tylko wówczas, gdy dany przedmiot majątkowy zachowa tożsamość, tzn. będzie chodziło o dokładnie te same pieniądze lub inną rzecz, która była przedmiotem łapówki (por. wyrok SN z dnia 27 marca 2013 r., sygn. akt: III KK 273/12). Jeżeli natomiast przedmiot łapówki zostałby zużyty (pieniądze zostały wydane), wówczas sąd będzie miał możliwość orzeczenie równowartości przedmiotu pochodzącego z przestępstwa (art. 44 § 3 k.k.).

Natomiast istnieje możliwość, iż przedmioty pochodzące z przestępstwa zostaną zbyte – „spieniężone” bądź z popełnienia przestępstwa sprawca wszedł w posiadanie środków pieniężnych. Nie wchodząc w szczegóły np. sprawca handlował narkotykami, dopuszczał się czynu handlu ludźmi, uzyskiwał korzyści majątkowe z prostytucji innych osób (stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo), działał w zorganizowanej grupie przestępczej, z której czerpał korzyści finansowe itp. Posiadał więc środki finansowe, których źródłem było popełnienie przestępstwa i za te środki kupował dobra materialne – samochody, nieruchomości itp., będąc w związku małżeńskim.

Co z takimi dobrami materialnymi – nabytymi za środki pochodzące z czynu zabronionego?

Odpowiedź znaleźć można w treści uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2010 r., sygn. akt: III CZP 42/10, który stwierdził, iż „przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez jednego z małżonków, uzyskane z przestępstwa, wchodzą w skład majątku wspólnego na podstawie art. 32 § 1 k.r.o.”

Stan faktyczny stanowiący podstawę treści uchwały SN

Wątpliwość prawna wyjaśniona w cytowanej uchwale powstała na tle wszczętej w 2007 r. przez Przemysława R. sprawy o podział majątku wspólnego jego i jego byłej żony Ireny K. Uczestnicy byli małżeństwem od sierpnia 1998 r. do listopada 2004 r. W maju 2002 r. zawarli umowę majątkową małżeńską o rozdzielności majątkowej. Rok wcześniej Irena K. podpisała umowę przedwstępną kupna mieszkania hipotecznego i zaczęła wpłacać kolejne raty na poczet jego ceny. Definitywną umowę sprzedaży zawarła w listopadzie 2004 r., po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Jej były mąż twierdził, że mieszkanie to należy do ich majątku dorobkowego, i domagał się objęcia go podziałem. Zakup ten bowiem – argumentował – został sfinansowany z pieniędzy należących do ich majątku wspólnego. Źródłem ich zaś była jego działalność przestępcza. Od kwietnia 1999 r. do stycznia 2000 r. handlował narkotykami. Potem wyjechał do Niemiec, gdzie został aresztowany. Po dwóch latach wrócił do kraju i trudnił się wymuszaniem haraczy. Za wszystkie te przestępstwa, a także udział w związku przestępczym, został prawomocnie skazany w październiku 2004 r. Twierdził, że z działalności przestępczej utrzymywał też rodzinę. Jego żona nie pracowała zawodowo i nie miała własnych dochodów.

Konkluzje

Pytanie prawne do SN skierował sąd rozpoznający sprawę w II instancji. W uzasadnieniu pytania prawnego sąd II instancji przypomniał m.in., że zgodnie z art. 412 k.c. sąd może orzec przepadek na rzecz Skarbu Państwa świadczenia spełnionego w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym. Może, a więc nie musi. Mogą zatem funkcjonować w obrocie przedmioty nabyte w taki sposób – w sposób pochodzący de facto z przestępstwa. A skoro tak, to jeśli małżonek uzyskujący je pozostaje we wspólności majątkowej małżeńskiej, wchodzą one do majątku dorobkowego. Przyjęcie tej koncepcji chroniłoby interesy małżonka, który nie miał własnych dochodów, bo zajmował się domem i wychowywaniem dzieci – argumentował sąd drugiej instancji. Ale też zaznaczył, że zrównanie na gruncie prawa rodzinnego dochodów z legalnych źródeł z uzyskiwanymi z działalności przestępczej pozostawałoby w sprzeczności z założeniami państwa prawa.

Ostatecznie Sąd Najwyższy dał jednak pierwszeństwo regułom płynącym z treści Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Sąd Najwyższy stwierdził bowiem, że przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez jednego z małżonków, uzyskane z przestępstwa, wchodzą w skład majątku wspólnego na podstawie art. 32 § 1 k.r.o.

Obraz Victoria_Regen z Pixabay

Radca prawny

Alicja Kaszta

te;. 608 436 324

Czytaj więcej

Spektrum autyzmu a sprawy rodzinne, opiekuńcze i nieletnich

kancelaria Zostaw komentarz
Coraz częściej w postępowaniach przed sądami uczestniczą rodzice dzieci ze spektrum autyzmu, a dziecko jest milczącym uczestnikiem postępowania.
Zwracamy uwagę na szczególne potrzeby dzieci rozwijających się odmiennie. Sądy rodzinne orzekając o powierzeniu władzy rodzicielskiej, kontaktach, powinny brać pod uwagę potrzeby tych dzieci, które często są nieco inne niż potrzeby dzieci rozwijających się neurotypowo. Podobnie opiniujący do sprawy specjaliści z OZSS bądź biegli psychologowie, psychoterapeuci, winni posiadać odpowiednie kwalifikacje w tym zakresie, by treść opinii uwzględniała jak najszerzej odmienności dziecka którego sprawa dotyczy.
Polecamy w tym zakresie materiały Fundacji SYNAPSIS – „Dobro dziecka z autyzmem w procesie określania sposobu wykonywania
władzy rodzicielskiej” – jako podstawę. Natomiast wiedzę tę należy dokładnie zgłębić, by móc w sprawach rodzinnych właściwe ocenić i ustalić indywidualne potrzeby danego dziecka.
Podobnie w sprawach opiekuńczych oraz nieletnich. Często problemy nieletnich spowodowane są brakiem odpowiedniej diagnozy i podejścia do dziecka. Wszystkie okoliczności należy dokładnie zbadać i podkreślić w postępowaniu.
My jako pełnomocnicy procesowi mamy obowiązek dokształcania z zakresu prawa, procedur ale jednocześnie zgłębiamy wiedzę z dziedzin pokrewnych w sprawach rodzinnych, nieletnich oraz karnych tj. z zakresu psychologii, socjologii, pedagogiki itp.
Uważamy to za koniecznie, by należycie reprezentować Klientów w wymienionych sprawach, by problem rozumieć możliwie szeroko.
Polecamy pod rozwagę:
Radca prawny
Alicja Kaszta
tel.: 608 436324

Czytaj więcej

Odstąpienie od wymierzenia kary na rzecz środka karnego

kancelaria Zostaw komentarz

W treści Kodeksu karnego istnieje zapis, dający Sądowi możliwość modyfikacji wymiaru kary poprzez odstąpienie od jej wymierzenia na rzecz orzeczenia środka karnego, przepadku lub środka kompensacyjnego. Określane jest to mianem samoistnego środka karnego. Przepis ten ma jednak charakter fakultatywny – nie stanowi obowiązku sądu.

Zgodnie z treścią art. 59 k.k., jeżeli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat albo karą łagodniejszego rodzaju i społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli orzeka jednocześnie środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, a cele kary zostaną w ten sposób spełnione.

Ustawa z 20.02.2015 r. uchyliła § 2 cytowanego artykułu, wyłączający możliwość zastosowania dobrodziejstwa wynikającego z art. 59 k.k. do sprawców występków o charakterze chuligańskim. Zakres stosowania art. 59 k.k. uległ zatem formalnie poszerzeniu. Natomiast istnieją wątpliwości natury logicznej w tym zakresie, a to dotyczące wzajemnych relacji art. 59 k.k. do art. 57a § 1 k.k., których nie będę tu szerzej opisywać.

Kiedy Sąd może odstąpić od od wymierzenia sprawcy kary?

Odstąpienie od wymierzenia kary ma charakter fakultatywny.
Przesłanki muszą wystąpić łącznie i są to:
– popełnienie przez sprawcę przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat albo karą łagodniejszego rodzaju (grzywną, karą ograniczenia wolności),
– społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna,
– orzeczony w miejsce kary środek zapewni osiągnięcie jej celów (określonych w art. 53 § 1 kk).

Uelastycznienie sankcji zawartej w poszczególnych typach przestępstw pozwala niekiedy na osiągnięcie zasadniczego celu kary. Umiejętne i celowe dobranie innych środków reakcji karnej, tj. środków karnych, przepadku lub środka kompensacyjnego może okazać się bardziej efektywne.

Natomiast sprawę należy przeanalizować również pod kątem wątpliwości tego rodzaju:

1/ Nie ma podstaw do wnioskowania, że Sąd, stosując instytucję z art. 59 k.k. zamiast kary, może orzec tylko jeden z wymienionych tam środków karnych. Użycie w treści przepisu sformułowania „lub” wskazuje, że Sąd może zastosować ich więcej środków, jeśli spełni to cele kary. A większa ilość środków karnych może okazać się bardziej dotkliwa niż kara kryminalna,

2/ W sytuacji gdy przewidziana jest wyłącznie kara ograniczenia wolności lub grzywny, dolegliwość płynąca z odstąpienia od wymiaru kary i poprzestanie na orzeczeniu środków karnych, kompensacyjnych itp. może być faktycznie większa niż w przypadku wymierzenia sprawcy kary kryminalnej.

Każdą sprawę należy potraktować indywidualnie i dokładnie przeanalizować.

Gdyż środki, które „na pierwszy rzut oka” mogą okazać się korzystniejsze (ponieważ to nie kara), po wnikliwej analizie okażą się być bardziej dotkliwe niż kara. Obraz Adrian z Pixabay

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej

Warunkowe umorzenie postępowania karnego – na czym polega?

kancelaria Zostaw komentarz

Warunkowe umorzenie postępowania (art. 66 § 1 k.k.) jest środkiem probacyjnym, który opiera się na zaniechaniu skazania i wymierzenia kary sprawcy winnemu popełnienia zarzucanego czynu. Kompetencja do orzeczenia warunkowego umorzenia postępowania należy wyłącznie do sądu. Orzeczenie warunkowego umorzenia postępowania jest zawsze fakultatywne. Zastosowanie tej instytucji musi być poprzedzone stwierdzeniem winy sprawcy i brakiem wątpliwości co do okoliczności popełnienia przestępstwa.

Przesłanki do zastosowania warunkowego umorzenia postępowania są następujące:

1) uprzednia niekaralność sprawcy za przestępstwo umyślne. Warunek ten ma charakter bezwzględny (wyrok SN z 30.03.2017 r., III KK 408/16, LEX nr 2300157). Podstawowym warunkiem zastosowania instytucji probacyjnej jest to, by sprawca w dacie wyrokowania był osobą niekaraną za przestępstwo umyślne (wyrok SN z 21.09.2020 r., III KK 199/20, Legalis nr 2473318),

2) zagrożenie czynu karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat. Przykładowe czyny to np. prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego art. 178a § 1 k.k., przywłaszczenie art. 284 § 1 k.k., nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 156 § 2 k.k., udział w bójce lub pobiciu 158 § 1 k.k., zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych art. 180 k.k., prowadzenie pojazdu po cofnięciu uprawnień art. 180a k.k., kradzież art. 278 § 1 k.k., umyślne spowodowanie uszczerbku na zdrowiu art. 157 § 1 k.k., groźba karalna art. 190 k.k. itd.,

3) stopień winy i stopień społecznej szkodliwości nie mogą być znaczne. Co nie oznacza ich nieznaczności czy znikomości,

4) brak wątpliwości co do okoliczności popełnienia czynu zabronionego. Przesłanka ta wymaga bezspornego ustalenia przez sąd faktu popełnienia przestępstwa i jego okoliczności. Nie jest wystarczające samo przyznanie się sprawcy do popełnienia zarzucanego mu czynu,

5) pozytywna prognoza kryminologiczna. Wyrażająca się w opartym na ocenie właściwości i warunków osobistych sprawcy oraz jego dotychczasowym sposobie życia przypuszczeniu, że sprawca pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Oceniając postawę sprawcy, sąd powinien ustalić, czy popełnienie przez sprawcę czynu miało charakter epizodyczny, czy też jest wynikiem jego postawy. Właściwości i warunki osobiste – czyli sposób funkcjonowania sprawcy. Dotychczasowy sposób życia nie tylko odnosi się do przeszłości sprawcy, lecz także obejmuje okres po popełnieniu czynu. Powyższa ocena pozwala sądowi na określenie postawy sprawcy.

Wyrok warunkowo umarzający postępowanie NIE JEST WYROKIEM SKAZUJĄCYM (por. postanowienie SN z 17.05.2000 r., I KZP 7/00, OSNKW 2000/5–6, poz. 51), choć jest wyrokiem rozstrzygającym kwestię odpowiedzialności karnej sprawcy (wyrok WSA w Białymstoku z 22.05.2019 r., I SA/Bk142/19, Legalis nr 1943339).

Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę; sąd może nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b k.k., a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 k.k. lub zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3 k.k., do lat 2.

Dane o osobach, przeciwko którym prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa, gromadzi się w Krajowym Rejestrze Karnym (art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z 24.05.2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym, Dz.U. z 2021 r. poz. 1709).

Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego

Sąd obligatoryjnie podejmie postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany. Sąd może natomiast podjąć postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek prawny (np. uchyla się od dozoru, nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody). Dotyczy to również sytuacji, w której sprawca po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełnił przestępstwo (art. 68 § 1 – 4 k.k.)

Po upływie okresu próby następuje okres przejściowy 6 miesięcy. Warunkowo umorzonego postępowania nie można podjąć później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Po tym okresie sąd nie będzie mógł podjąć postępowania warunkowo zawieszonego (art. 68 § 4 k.k.).Obraz Лечение наркомании z Pixabay.

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej

Zgwałcenie czy inna czynność seksualna?

kancelaria Zostaw komentarz

Gwałt

Zgwałcenie (art. 197 § 1 k.k.), polega na doprowadzeniu innej osoby do obcowania płciowego przy użyciu przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu. Gwałt to nic innego jak obcowanie płciowe bez zgody ofiary, które należy interpretować szeroko. Jak wskazuje Sąd Apelacyjny w Lublinie w treści wyroku z dnia 26 listopada 2020 r. o sygn. II AKa 93/20 – obcowanie płciowe ma miejsce również wtedy, gdy nie ma miejsca tzw. prawidłowy stosunek płciowy polegający na wprowadzeniu męskiego narządu płciowego, ale też taki charakter mają zachowania stanowiące surogat takiego stosunku, równoważne spółkowaniu, realizowane z wykorzystaniem np. wibratora, innego przedmiotu czy ręki lub palca, mogące polegać wyłącznie na zaangażowaniu narządów płciowych ofiary czy też ich surogatów. Powyższe precyzuje Sąd Najwyższy w treści postanowienia z dnia 11 maja 2022 r., sygn. V KK 147/22 o treści, iż wkładanie placów do pochwy oraz penetrowanie członkiem warg sromowych pokrzywdzonej stanowi obcowanie płciowe.

Inna czynność seksualna

Natomiast inna czynność seksualna (art. 197 § 2 k.k.) to „takie zachowanie, nie mieszczące się w pojęciu 'obcowania płciowego’, które związane jest z szeroko rozumianym życiem płciowym człowieka, polegające na kontakcie cielesnym sprawcy z pokrzywdzonym lub przynajmniej na cielesnym i mającym charakter seksualny zaangażowaniu ofiary” (uchwała Sądu Najwyższego z 19.05.1999 r., I KZP 17/99, OSNKW 1999/7–8, poz. 37). Inną czynnością seksualną może być np. dotykanie piersi pokrzywdzonej (postanowienie Sądu Najwyższego z 5.12.2017 r., III KK 251/17).

Przemoc, groźba, podstęp

Do gwałtu lub wymuszenia innej czynności seksualnej dochodzi przy zastosowaniu przez sprawcę przemocy groźby bezprawnej lub podstępu. Ofiara nie może wyrazić zgody na poddanie się obcowaniu płciowemu lub innej czynności seksualnej. Musi zamanifestować sprzeciw. Sprzeciw, który jest warunkiem koniecznym przestępstwa zgwałcenia, musi być przez ofiarę WYRAŹNIE zamanifestowany, choć może to nastąpić w różny sposób. Sprzeciw osoby pokrzywdzonej nie musi być jednakże oznajmiany przez cały czas wymuszania na niej niechcianych przez nią zachowań seksualnych, gdyż zaprzestanie okazywania protestu (oporu) jest często powodowane bezsilnością i postrzeganiem swojej sytuacji jako bez wyjścia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9.06.2021 r., o sygn. V KK 165/21). Sprawca dokonując czynu zabronionego musi działać w ramach zamiaru umyślnego w zamiarze bezpośrednim.

Sprzeciw czy zgoda?

Rzecznik Praw Obywatelskich w lutym 2022 r. ponownie zwracał się do Ministra Sprawiedliwości o zmianę definicji zgwałcenia w Kodeksie karnym. RPO postuluje zmianę treści art. 197 § 1 k.k. w oparciu o koncepcję braku zgody drugiej strony czynności seksualnej. Rzecznik wskazuje, iż swobodnie wyrażona zgoda na kontakt seksualny znajduje się w centrum normatywnej definicji zgwałcenia na gruncie wielu wiążących Polskę umów międzynarodowych. Dotyczy to w szczególności Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzonej w Stambule dnia 11 maja 2011 r. Obecnie jednak nie podjęto prac w kierunku postulowanej przez RPO zmiany.

Pomoc prawna

Świadczymy pomoc przed organami ścigania (policja, prokurator) oraz w sądzie w omawianych wyżej sprawach. Postępowania są skomplikowane, prowadzone w oparciu o opinie biegłych bądź zespoły biegłych sądowych, przesłuchania świadków. Zgodnie z treścią art. 45 ust. 2 Konstytucji RP – Każdy ma prawo bronić swych praw i wolności wszelkimi sposobami nie zabronionymi przez ustawę.

Obraz Gerd Altmann z Pixabay

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej

Uchylanie się od płacenia alimentów a zatrzymanie prawa jazdy

kancelaria Zostaw komentarz

Jak powszechnie wiadomo sankcji za uchylanie się od zobowiązań alimentacyjnych jest sporo i obejmują m.in. grzywnę, otrzymanie europejskiego nakazu zapłaty, wpis do Rejestru Uporczywych Dłużników Alimentacyjnych, a nawet karę pozbawienia wolności. Zaskakujące jest jednak, iż jedną z sankcji przewidzianych przez ustawodawcę za niepłacenie alimentów jest zatrzymanie prawa jazdy dłużnika.

Możliwość zatrzymania prawa jazdy ujęta jest w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, a konkretnie w art. 5 ust. 3b pkt 2, który stanowi – Po uzyskaniu z centralnej ewidencji kierowców informacji, że dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami, organ właściwy kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego wraz z odpisem tej decyzji.

Aby jednak doszło do zatrzymania prawa jazdy muszą zostać spełnione następujące warunki:

  1. obowiązek alimentacyjny musi zostać dookreślony w orzeczeniu sądowym – wyroku zasądzającym alimenty, postanowieniu udzielającemu zabezpieczenia lub ugodzie w przedmiocie alimentów,
  2. musi zostać wszczęta egzekucja na podstawie jednego z powyższych tytułów, która dodatkowo musi zostać uznana za bezskuteczną,
  3. wydana musi zostać ostateczna decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych,
  4. organ właściwy dłużnika musi wystąpić z wnioskiem do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu.

Dopiero takie przejście „ścieżki” dochodzenia roszczeń alimentacyjnych może skutkować wydaniem decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy.

Zatrzymać należy się jednak na kwestii w jaki sposób uznać dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych?

Otóż w przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika zobowiąże go do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny wraz ze wskazaniem nie dłuższego niż 30-dniowy terminu na wykonanie tego zobowiązania, a także poinformuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.

Druga sytuacja dotyczy przypadku, gdyby dłużnik alimentacyjny uniemożliwiał przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił złożenia oświadczenia majątkowego, zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy w terminie wyznaczonym przez organ właściwy dłużnika lub bez uzasadnionej przyczyny nie przyjął propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych.

Powyższe sytuacje uzasadniają wszczęcie postępowania dotyczącego uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

Co ważne, decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych może zostać wydana wyłącznie dla osób, które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie wywiązywały się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie co najmniej 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów. Oznacza to, że dłużnik alimentacyjny przez co najmniej pół roku nie może ani razu zapłacić alimentów w kwocie wyższej niż połowa zasądzonej kwoty.

W sytuacji, gdy dany dłużnik został uznany za uchylający się od zobowiązań alimentacyjnych, a decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna organ właściwy dłużnika składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 kodeksu karnego – „Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku” oraz po uzyskaniu z centralnej ewidencji kierowców informacji, że dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami, kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego wraz z odpisem tej decyzji.

 

Kiedy decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy może zostać uchylona?

Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy będzie wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.

Zwrot zatrzymanego prawa jazdy nastąpi poprzez przekazanie do centralnej ewidencji kierowców informacji o zwrocie tego dokumentu niezwłocznie po uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy.

Zatrzymanie prawa jazdy za niewywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego zostało stwierdzone przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 lutego 2014 r. K 23/10 za zgodne z Konstytucją RP. W przedmiotowym wyroku trybunał wskazał, iż „Art. 5 ust. 3b ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2012 r. poz. 1228 i 1548) w zakresie, w jakim stanowi, że organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, jest zgodny z wywodzoną z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasadą proporcjonalności”.

Zatem każdy, kto uchyla się od obowiązku alimentacyjnego i posiada prawo jazdy powinien liczyć się z możliwością jego zatrzymania, gdyż taką możliwość przewidują obowiązujące przepisy prawa.

aplikant radcowski

Wiktoria Mosler-Bombik

tel. 508 649 256

Czytaj więcej

Świadectwo energetyczne – kiedy i komu jest potrzebne?

kancelaria Zostaw komentarz

Już od 28 kwietnia 2023 r. obowiązywać będą nowe przepisy z zakresu charakterystyki energetycznej budynków. Czym jest świadectwo energetyczne i jakie zmiany wprowadza nowelizacja ustawy?

Świadectwo charakterystyki energetycznej jest dokumentem, określającym wielkość zapotrzebowania na energię, która jest konieczna do zaspokojenia potrzeb energetycznych związanych z użytkowaniem budynku. Prościej mówiąc, jest to dokument, który wskazuje ile energii jest potrzebne, aby w danym budynku zapewnić ogrzewanie, chłodzenie, wentylację, przygotować ciepłą wodę, a w przypadku budynków nieprzeznaczonych do zamieszkania dodatkowo je oświetlić.

Obowiązek posiadania świadectwa energetycznego wynika z prawa unijnego, a konkretnie z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. W ustawodawstwie polskim kwestię tą obejmuje ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków, a także ustawa z dnia 7 października 2022 r. w sprawie zmiany ustawy o charakterystyce energetycznej budynków i ustawy – Prawo budowlane, która to właśnie nowelizuje przepisy dotyczące charakterystyki energetycznej budynków i która wchodzi w życie 28 kwietnia 2023 r.
Po co sporządzane są świadectwa energetyczne?

Świadectwa energetyczne sporządza się, aby użytkownik budynku, np. właściciel czy najemca, mógł określić orientacyjne roczne zapotrzebowanie na energię, a co za tym idzie mógł określić koszt utrzymania budynku związany ze zużyciem energii. Jest to stanowcze ułatwienie w szczególności dla kupujących i wynajmujących nieruchomość, gdyż mogą zobaczyć w jakim stopniu wykorzystywana jest energia w danym budynku i w związku z tym oszacować jak będą wyglądać koszty zużycia energii w ciągu najmu.
Kto i kiedy musi posiadać świadectwo energetyczne?

Świadectwo wymagane jest od właściciela danej nieruchomości, zarządcy budynku, inwestora lub osoby, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, w dwóch przypadkach:
• gdy nieruchomość ma zostać sprzedana,
• gdy nieruchomość ma zostać wynajęta.

Oznacza to, że świadectwo musi zostać sporządzone, aby móc przekazać go najemcy lub kupującemu, a więc przy okazji najmu lub sprzedaży nieruchomości.
Natomiast świadectwo energetyczne nie jest wymagane kiedy wykorzystujemy nieruchomość „na własny użytek”, a więc nie planujemy jej sprzedać ani wynająć.

Ponadto świadectwo musi zostać również zamieszczone w widocznym miejscu dla budynków:
• o powierzchni użytkowej powyżej 250 m2 zajmowanych przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji publicznej i w których dokonywana jest obsługa interesantów,
• o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2, w którym są świadczone usługi dla ludności.

Dzięki nowelizacji przepisów świadectwo będzie można otrzymać w formie papierowej lub elektronicznej. W przypadku sprzedaży nieruchomości przekazanie świadectwa energetycznego musi zostać odnotowane w akcie notarialnym, natomiast w przypadku zawarcia umowy najmu przekazanie świadectwa może ograniczyć się wyłącznie do przekazania kopii świadectwa papierowego lub wydruku świadectwa elektronicznego.

Świadectwo energetyczne ważne jest przez 10 lat od dnia jego sporządzenia, przy czym świadectwa, które zostały przekazane przed 28 kwietnia 2023 r. zachowają swoją ważność przez okres, na jaki zostały sporządzone. Ważne jest to, iż świadectwo utraci ważność przed upływem 10 lat, jeżeli w nieruchomości zostaną przeprowadzone roboty budowlano-instalacyjne, które dokonają zmiany charakterystyki energetycznej nieruchomości, np. nastąpi wymiana okien.

W sytuacji, w której zdecydujemy się na sprzedaż lub najem nieruchomości i będziemy posiadać już świadectwo energetyczne, w ogłoszeniu lub reklamie dotyczącej sprzedaży lub najmu nieruchomości konieczne będzie umieszczenie następujących informacji:
• wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową, nieodnawialną energię pierwotną,
• udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową,
• jednostkową wielkość emisji CO2.

Podsumowując zapamiętać należy, iż od 28 kwietnia 2023 r. każdy budynek, bez względu na datę zbudowania, w przypadku jego sprzedaży bądź najmu będzie musiał posiadać świadectwo energetyczne, które następnie zostanie przekazane nowemu właścicielowi lub najemcy. Za niewykonanie tego obowiązku grozi kara grzywny.

Lista osób posiadająca uprawnienia do sporządzenia świadectwa energetycznego znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju i Technologii – Rejestr Uprawnionych – System Rejestrów (mrit.gov.pl)

Aplikant radcowski
Wiktoria Mosler-Bombik
tel. 508 649 256

Czytaj więcej