Okres wakacyjny został już oficjalnie rozpoczęty, w związku z czym wiele rodziców zastanawia się, bądź też planuje już wyjazd z małoletnimi dziećmi na zagraniczne wakacje. Wydawać by się mogło, że wystarczy spakować walizki, kupić bilet podróżny i można ruszać w drogę. Nic bardziej mylnego, bowiem prawo polskie przewiduje sytuacje, w których konieczna jest zgoda drugiego z rodziców na odbycie takiego wyjazdu.
Zgodnie z art. 97 § 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.
Jak się okazuje jedną z istotnych spraw dziecka jest wyjazd na zagraniczne wakacje. W postanowieniu z 06 marca 1985 r., sygn. akt III CRN 19/85 Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że „Wyjazd dziecka za granicę w celu spędzenia tam wakacji, jako należący do istotnych spraw dziecka wymaga zgody obojga rodziców, wykonujących władzę rodzicielską, a w braku takiej zgody orzeczenia sądu opiekuńczego”.
W tej sytuacji rodzic, który chce wybrać się z dzieckiem na wyjazd zagraniczny bez udziału drugiego z rodziców musi posiadać specjalną zgodę na wywiezienie dziecka do innego państwa. Ustawodawca nie przewidział osobnych przepisów dotyczących rodziców pozostających w związku małżeńskim bądź też nie, a więc należy przyjąć, że zgodę taką również potrzebuje rodzic, który pozostaje w związku małżeńskim, z którego pochodzą wspólne dzieci.
Powstaje więc pytanie jak uzyskać taką zgodę?
Co prawda przepisy nie wskazują wprost w jakiej formie zgoda powinna zostać opracowana, jednakże ze względów formalnych i prawnych najlepszym wyborem będzie udanie się do notariusza, który sporządzi stosowną zgodę wraz z wszelkimi ważnymi elementami, takimi jak zgoda na ewentualne leczenie dziecka za granicą. Niektóre z państw wymagają wręcz by zgoda na wyjazd została sporządzona w formie aktu notarialnego, dlatego dla niepotrzebnych nieprzyjemności najbezpieczniej będzie udać się do notariusza.
Warto pamiętać, żeby stosowną zgodę przetłumaczyć na język państwa, do którego się wybieramy, gdyż nie zawsze zgoda sporządzona w języku polskim zostanie w danym kraju uznana. Tłumaczenie musi zostać sporządzone przez tłumacza przysięgłego.
Kiedy natomiast zgoda taka nie jest wymagana?
Zgodnie z obowiązującymi przepisamu jeden z rodziców może wywieźć dziecko za granicę bez zgody drugiego rodzica, gdy:
- a) drugi rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad dzieckiem,
- b) władza rodzicielska drugiego rodzica została zawieszona,
- c) drugi rodzic ma ograniczoną władzę rodzicielską nad dzieckiem w kwestii dotyczącej miejsca zwykłego pobytu dziecka,
- e) drugi rodzic jest pozbawiony uprawnienia do współdecydowania o zmianie miejsca pobytu dziecka na podstawie orzeczenia sądu zagranicznego, ale uznanego w Polsce.
Co w sytuacji, gdy rodzic nie wyrazi zgody na zagraniczne wakacje dziecka?
W tej sytuacji pozostaje złożenie wniosku do sądu opiekuńczego o zgodę na zmianę miejsca pobytu dziecka. Wtedy też o możliwości wyjazdu dziecka na wakacje zagraniczne wyłącznie z jednym z rodziców decyduje sąd.
Należy mieć na uwadze, że wyjazd z dzieckiem za granicę, bez zgody drugiego rodzica może być rozpatrywany jako uprowadzenie dziecka a to z kolei zgodnie z art. 211 kodeksu karnego stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 5.
Wiktoria Mosler-Bombik
aplikant radcowski
tel. 508 649 256
