Rozwód polega na definitywnym zakończeniu trwania małżeństwa. Kończy się wyrokiem Sądu, w którym Sąd rozwiązuje małżeństwo przez rozwód. Natomiast separację można określić mianem ‘niepełnego rozwodu’ albo ‘rozwodu nie do końca’.
W praktyce, sądowne orzeczenie separacji lub rozwodu daje podobne skutki. Istnieje jednak kilka podstawowych różnic między separacją a rozwodem, o których należy wiedzieć, podejmując decyzję względem dalszego trwania małżeństwa.
| ROZWÓD | SEPARACJA | |
| Pismo procesowe do Sądu – wszczynające postępowanie | Pozew o rozwód. Może być pozew o rozwód bez orzekania o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego bądź pozew o rozwód z orzekaniem o winie | Wniosek o separację (zgodna wola małżonków) bądź pozew o separację (brak porozumienia między małżonkami) |
| Przesłanki orzeczenia | Zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego; brak widoku na pojednanie/porozumienie się małżonków | Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego; istnienie widoku na pojednanie się małżonków |
| Skutek orzeczenia | Rozwiązanie małżeństwa | ‘Zawieszenie’ / uchylenie małżeństwa |
| Zawarcie kolejnego związku małżeńskiego | Po rozwodzie można zawrzeć nowy związek małżeński | Separacja uniemożliwia zawarcie nowego małżeństwa, istnieje możliwość powrotu do ‘poprzedniego’ związku małżeńskiego |
| Kwestia nazwiska | Po rozwodzie można wrócić do swojego wcześniejszego (panieńskiego) nazwiska, dopełniając wszystkich formalności w Urzędzie Stanu Cywilnego w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie | Po orzeczeniu separacji nie można wrócić do swojego wcześniejszego (panieńskiego) nazwiska |
| Koszty wszczęcia postępowania sądowego | Opłata od pozwu o rozwód wynosi 600,00 zł. | Wniosek o orzeczenie separacji (zgodny) – 100,00 zł.bądź pozew o orzeczenie separacji (sporny) – 600,00 zł. |
| Szybkość postępowania sądowego | Rozwód może zakończyć się na pierwszej rozprawie, gdy małżonkowie nie chcą orzekania o winie w rozkładzie pożycia i nie mają wspólnych małoletnich dzieci.Jednak rozwód może trwać znacznie dłużej gdy małżonkowie chcą dochodzić kwestii winy rozkładu pożycia i nie są zgodni co do istotnych kwestii małoletnich dzieci | Separację można uzyskać już na pierwszej rozprawie w przypadku, gdy małżonkowie nie mają dzieci i gdy obie strony zgadzają się na takie rozwiązanie.Natomiast w przypadku braku porozumienia bądź istnienia spornych kwestii co do wspólnych małoletnich dzieci, postępowanie może trwać dłużej |
| Obowiązek alimentacyjny | Obowiązek płacenia alimentów przez małżonka wyłącznie winnego na rzecz byłego małżonka niewinnego nie jest ograniczony w czasie.Obowiązek alimentacyjny ogranicza się w niektórych przypadkach do 5 lat. Chociaż istnieje możliwość wystąpienia na drogę sądową o przedłużenie tego okresu | Przesłanką obowiązku alimentacyjnego w przypadku, gdy orzeczono separację, bez wskazania wyłącznie winnego rozpadu pożycia małżeńskiego, jest niedostatek małżonka. Po stronie zobowiązanego możliwości zarobkowo – finansowe. W przypadku braku winy w procesie o separację, alimentów może żądać:– małżonek winny wobec drugiego winnego małżonka,
– małżonek niewinny wobec drugiego niewinnego małżonka. Nie ma ograniczeń czasowych. |
| Obowiązek pomocy | Po rozwodzie na małżonkach nie ciąży obowiązek wspierania się i niesienia pomocy byłemu małżonkowi, z wyłączeniem aspektów alimentacyjnych opisanych powyżej | Małżonkowie są zobowiązani do niesienia sobie wzajemnej pomocy w trakcie separacji |
| Orzeczenie Sądu | Wyrok | Postanowienie lub wyrok |
| Powrót do małżeństwa z tym samym partnerem | Po rozwodzie, by ponownie wrócić do byłego małżonka, należy zawrzeć kolejny związek małżeński w Urzędzie Stanu Cywilnego | Orzeczenie o separacji może ulec uchyleniu i małżeństw trwa nadal bez konieczności zawierania kolejnego związku małżeńskiego w Urzędzie Stanu Cywilnego |
Podobieństwa między separacją i rozwodem
Władnym do orzekania o rozwodzie i separacji jest Sąd Okręgowy jako Sąd I instancji.
Po rozwodzie, jak i orzeczeniu separacji między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa a majątek wspólny z okresu trwania związku małżeńskiego powinien ulec podziałowi.
Małżonkowie nie dziedziczą po sobie z ustawy. Mogą być powołani do spadku wyłącznie na mocy testamentu.
Sąd orzeka również w kwestii alimentów na dzieci oraz odnośnie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi rozstających się małżonków i o kontaktach z dziećmi.
Sąd musi orzec, w jaki sposób małżeństwo po separacji lub rozwodzie ma korzystać ze wspólnego mieszkania.
Radca prawny
Alicja Kaszta
tel.: 608 436 324