jazda

Warunkowe umorzenie postępowania karnego – na czym polega?

kancelaria Zostaw komentarz

Warunkowe umorzenie postępowania (art. 66 § 1 k.k.) jest środkiem probacyjnym, który opiera się na zaniechaniu skazania i wymierzenia kary sprawcy winnemu popełnienia zarzucanego czynu. Kompetencja do orzeczenia warunkowego umorzenia postępowania należy wyłącznie do sądu. Orzeczenie warunkowego umorzenia postępowania jest zawsze fakultatywne. Zastosowanie tej instytucji musi być poprzedzone stwierdzeniem winy sprawcy i brakiem wątpliwości co do okoliczności popełnienia przestępstwa.

Przesłanki do zastosowania warunkowego umorzenia postępowania są następujące:

1) uprzednia niekaralność sprawcy za przestępstwo umyślne. Warunek ten ma charakter bezwzględny (wyrok SN z 30.03.2017 r., III KK 408/16, LEX nr 2300157). Podstawowym warunkiem zastosowania instytucji probacyjnej jest to, by sprawca w dacie wyrokowania był osobą niekaraną za przestępstwo umyślne (wyrok SN z 21.09.2020 r., III KK 199/20, Legalis nr 2473318),

2) zagrożenie czynu karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat. Przykładowe czyny to np. prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego art. 178a § 1 k.k., przywłaszczenie art. 284 § 1 k.k., nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 156 § 2 k.k., udział w bójce lub pobiciu 158 § 1 k.k., zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych art. 180 k.k., prowadzenie pojazdu po cofnięciu uprawnień art. 180a k.k., kradzież art. 278 § 1 k.k., umyślne spowodowanie uszczerbku na zdrowiu art. 157 § 1 k.k., groźba karalna art. 190 k.k. itd.,

3) stopień winy i stopień społecznej szkodliwości nie mogą być znaczne. Co nie oznacza ich nieznaczności czy znikomości,

4) brak wątpliwości co do okoliczności popełnienia czynu zabronionego. Przesłanka ta wymaga bezspornego ustalenia przez sąd faktu popełnienia przestępstwa i jego okoliczności. Nie jest wystarczające samo przyznanie się sprawcy do popełnienia zarzucanego mu czynu,

5) pozytywna prognoza kryminologiczna. Wyrażająca się w opartym na ocenie właściwości i warunków osobistych sprawcy oraz jego dotychczasowym sposobie życia przypuszczeniu, że sprawca pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Oceniając postawę sprawcy, sąd powinien ustalić, czy popełnienie przez sprawcę czynu miało charakter epizodyczny, czy też jest wynikiem jego postawy. Właściwości i warunki osobiste – czyli sposób funkcjonowania sprawcy. Dotychczasowy sposób życia nie tylko odnosi się do przeszłości sprawcy, lecz także obejmuje okres po popełnieniu czynu. Powyższa ocena pozwala sądowi na określenie postawy sprawcy.

Wyrok warunkowo umarzający postępowanie NIE JEST WYROKIEM SKAZUJĄCYM (por. postanowienie SN z 17.05.2000 r., I KZP 7/00, OSNKW 2000/5–6, poz. 51), choć jest wyrokiem rozstrzygającym kwestię odpowiedzialności karnej sprawcy (wyrok WSA w Białymstoku z 22.05.2019 r., I SA/Bk142/19, Legalis nr 1943339).

Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę; sąd może nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b k.k., a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 k.k. lub zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3 k.k., do lat 2.

Dane o osobach, przeciwko którym prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa, gromadzi się w Krajowym Rejestrze Karnym (art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z 24.05.2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym, Dz.U. z 2021 r. poz. 1709).

Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego

Sąd obligatoryjnie podejmie postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany. Sąd może natomiast podjąć postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek prawny (np. uchyla się od dozoru, nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody). Dotyczy to również sytuacji, w której sprawca po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełnił przestępstwo (art. 68 § 1 – 4 k.k.)

Po upływie okresu próby następuje okres przejściowy 6 miesięcy. Warunkowo umorzonego postępowania nie można podjąć później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Po tym okresie sąd nie będzie mógł podjąć postępowania warunkowo zawieszonego (art. 68 § 4 k.k.).Obraz Лечение наркомании z Pixabay.

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej

Prowadzenie pojazdu mechanicznego bez uprawnień

kancelaria Zostaw komentarz

Problem 'PROWADZENIA POJAZDU MECHANICZNEGO BEZ UPRAWNIEŃ’ należy rozważyć w trzech płaszczyznach. Sprawa wygląda inaczej w zależności od konkretnej sytuacji:

a/ Prowadzenie pojazdu bez dokumentu prawa jazdy
– od dnia 05 grudnia 2020 r. zniesiony został obowiązek fizycznego posiadania dokumentu prawa jazdy (podobnie jak nie ma konieczności posiadania w trakcie jazdy dowodu rejestracyjnego pojazdu ani potwierdzenia posiadania ważnej polisy OC). W razie kontroli policji, dane kierowcy są sprawdzane bezpośrednio w Centralnej Ewidencji Kierowców (CEPiK). Za fizyczny brak dokumentu prawa jazdy nie grozi więc żadna kara. Co istotne, dotyczy to tylko prawa jazdy wydanego w Polsce – jeśli kontrolowany posiada wyłącznie dokument wydany w innym kraju, zawsze w trakcie prowadzenia samochodu musi mieć go przy sobie.

b/ Prowadzenie pojazdu bez uprawnień do kierowania pojazdami (bez zdanego egzaminu)
– tę kwestię reguluje art. 94 Kodeksu wykroczeń. Zgodnie z treścią przepisu, kto kieruje pojazdami, mimo że nie wyrobił wymaganych dokumentów, podlega karze grzywny (od 500 do 5000 zł.). W razie popełnienia tego wykroczenia Sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat. Wykroczenie to odnosi się do osób, które prowadziły pojazd bez uprawnień, jeśli taka osoba nigdy nie posiadała prawa jazdy lub miała prawo jazdy, ale niewłaściwej kategorii.

c/ Cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami
– Możliwe jest orzeczenie przez Sąd zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych przez okres do 15 lat. Jeżeli kierowca, na którego zostanie nałożony taki zakaz, mimo to zdecyduje się na jazdę autem, może zostać pozbawiony wolności na czas od 3 miesięcy do 5 lat, co wynika z treści art. 244 Kodeksu karnego.

KONSEKWENCJE PROWADZENIA POJAZDU BEZ PRAWA JAZDY

Jeśli kierowca prowadzi pojazd bez dokumentu prawa jazdy i spowoduje szkodę, nie poniesie za brak dokumentu żadnych konsekwencji, a odpowie jedynie za spowodowanie kolizji. Co ważne, nie jest to podstawa do tego, żeby towarzystwo ubezpieczeniowe odmówiło wypłaty odszkodowania dla poszkodowanych w ramach ubezpieczenia OC.

Problem pojawia się wtedy, gdy prowadzący pojazd spowodował szkodę, a kierował, nie mając uprawnień bądź w sytuacji, gdy uprawnienia do kierowania pojazdem zostały zatrzymane:

– kara – na podstawie przepisów Kodeksu wykroczeń i Kodeksu karnego jak wyżej;

– OC – towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci odszkodowanie poszkodowanemu, ale następnie może zwrócić się na drodze regresu do sprawcy zdarzenia, żeby odzyskać te środki.

– AC – ubezpieczyciel może nie wypłacić odszkodowania, jeśli szkodę spowoduje osoba, która nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów.

JAZDA BEZ PRAWA JAZDY PO ZDANYM EGZAMINIE

Co w sytuacji, gdy egzamin na prawo jazdy został zakończony wynikiem pozytywnym i przyszły kierowca oczekuje na fizyczne wydanie dokumentu? Skoro potwierdził zdanym egzaminem, że potrafi prowadzić dany pojazd i ma odpowiednie kwalifikacje, to czy może prowadzić pojazd? Co do zasady nie. Jeżeli nie posiada fizycznie dokumentu prawa jazdy, nie powinien kierować pojazdem. Jeżeli od zdanego egzaminu minęło zbyt mało czasu, starosta mógł nie zdążyć wpisać adnotacji o uprawnieniach do systemu CEPiK. A to oznacza, że zatrzymany de facto prowadzi pojazd bez uprawnień. W takim przypadku grozi mandat o wysokości 500 złotych. Prawo daje też podstawę do tego, by w przypadku skierowania sprawy do sądu został orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Gdy dane dotyczące nadania uprawnień znajdują się w bazie CEPiK, jazda bez prawa jazdy pozostaje bez konsekwencji prawnych.

*Obraz Pexels z Pixabay

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej

Blokada alkoholowa

kancelaria Zostaw komentarz

Czy można uzyskać wcześniejszą możliwość prowadzenia pojazdów, gdy Sąd skazał za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu i zatrzymał prawo jazdy?

Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu (art. 178a k.k.) należy do powszechnych przestępstw. Z roku na rok toczy się w tym zakresie więcej postępowań.
Jednak kierowcy skazani za przestępstwo, wobec których Sąd zastosował środek karny w postaci zatrzymania prawa jazdy, nie mają wiedzy, iż można prowadzić pojazd przed zakończeniem trwania tego środka. Możliwość taką daje tzw. 'blokada alkoholowa’. Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał na bardzo niskie zainteresowanie jej stosowaniem. Ze statystyk wynika, iż co siódmy kierowca skazany za jazdę po spożyciu alkoholu może nadal prowadzić samochód, o ile jest on wyposażony w tzw. blokadą alkoholową. W 2017 r. sądy wyraziły zgodę wobec 6796 osób, a skazywanych jest ok. 50 000 osób rocznie.

Art. 182 a § 1 k.k.w. brzmi – jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru, a w przypadku zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego na podstawie art. 42 § 3 lub 4 kodeksu karnego przez okres co najmniej 10 lat, sąd może orzec o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową;
Art. 2 pkt. 84 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz 1137, z późn. zm.), jeżeli postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego
uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Przepis art. 182 a §m1 k.k.w. jest rzadko stosowany z uwagi na brak wiedzy o możliwości ubiegania się o zwrot prawa jazdy. Taki sposób wykonywania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów wydaje się być korzystnym wobec skazanych, dla których samochód jest środkiem utrzymania, opieki lub jedynym środkiem transportu.

Możliwość wcześniejszego warunkowego zwrotu prawa jazdy przy zastosowaniu alkoblokady istnieje od 2015 r. po nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego.

Blokada alkoholowa uregulowana jest w art. 2 pkt 84 ustawy 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Z przepisu tego wynika, że jest to urządzenie techniczne uniemożliwiające uruchomienie silnika pojazdu silnikowego i pojazdu szynowego, w przypadku gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez kierującego powietrzu wynosi co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm3. Urządzenie to zespolone jest z układem zapłonowym samochodu. By uruchomić silnik należy dmuchnąć w ustnik, jeżeli jednak urządzenie wykryje w wydychanym powietrzu zawartość alkoholu, która przekracza dopuszczalne normy, uruchomienie pojazdu nie nastąpi. Zatem w skrócie jest to urządzenie, które wymusza badanie trzeźwości kierowcy, a w przypadku przekroczenia dopuszczalnego progu zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu nie pozwala na uruchomienie silnika.

Decyzję umożliwiającą prowadzenie pojazdów z blokadą alkoholową podejmuje sąd na wniosek zainteresowanego. Złożenie wniosku jest możliwe po upływie co najmniej połowy długości terminu zakazu orzeczonego przez sąd (w przypadku dożywotniego zakazu okres ten wynosi minimum 10 lat). Sąd przy wydaniu rozstrzygnięcia bada również czy postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Blokada alkoholowa ma szczególne znaczenie dla tych kierowców, wobec których w przeszłości sąd wydał zakaz
prowadzenia pojazdów za:
– przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,25 promila w wydychanym powietrzu = 0,5 promila we krwi),
– wykroczenie prowadzenia pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu (0,1 – 0,25 promila w wydychanym powietrzu = 0,2 – 0,5 promila we krwi),
ponieważ stanowi ona szansę na skrócenie czasu obowiązywania tego zakazu.

W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, sąd orzeka o dalszym wykonywaniu środka karnego poprzez wyrażenie zgody na możliwość prowadzenia pojazdów wyposażonych w blokadę alkoholową. Blokadę można zamontować w zasadzie w każdym samochodzie.

Należy mieć na uwadze, że w przypadku rażącego naruszania bezpieczeństwa ruchu drogowego sąd może uchylić zgodę na blokadę alkoholową, przywracając bezwzględny zakaz prowadzenia pojazdów.

Zainteresowane problemem osoby zapraszamy do spotkania, na którym poinformujemy, jak sporządzić wniosek oraz jakie dokumenty do wniosku należy załączyć.

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej

Co grozi za jazdę pod wpływem alkoholu? Jak się bronić?

kancelaria Zostaw komentarz

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, wyróżniamy dwa poziomy stężenia alkoholu w organizmie: stan po użyciu alkoholu oraz stan nietrzeźwości.

Stan po użyciu alkoholu (art. 87 kodeksu wykroczeń)

Występuje wtedy, gdy osoba w wydychającym powietrzu ma 0,1 do 0,25 mg/dm³ alkoholu lub 0,2 do 0,5 promila alkoholu we krwi. Czyn stanowi wykroczenie. Zagrożenie karą to areszt od 5 do 30 dni lub grzywnę w wysokości od 50 zł do 5000 zł. Ponadto sąd jest zobligowany do orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów (od 6 miesięcy do 3 lat).

Stan nietrzeźwości (art. 178a §1 kodeksu karnego)

Stan nietrzeźwości występuje, gdy zawartość alkoholu przekracza 0,5 promila lub zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg. Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości jest przestępstwem, za które grozi kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności do lat 2.

Sam fakt prowadzenia pojazdu po alkoholu jest karany – nie musi nastąpić zdarzenie drogowe lub zagrożenie. Zakazem objęte są nie tylko drogi publiczne, lecz każde miejsce, gdzie poruszają się pojazdy.

W przypadku omawianego przestępstwa sąd zawsze wymierza karę oraz środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów (obligatoryjny środek karny). Zakaz prowadzenia pojazdów orzeka się na okres zależny od stanu faktycznego. Najkrótszy okres czyli od 1 roku do 2 lat orzeka się w przypadku warunkowego umorzenia postępowania. Jeśli natomiast sprawca spowodował wypadek, katastrofę lub zbiegł z miejsca zdarzenia zagrożony jest dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych. Karą zasadniczą jednak w tym przypadku może być grzywna w stawkach dziennych lub ograniczenie albo pozbawienie wolności do lat 2.
Jeśli sprawca czynu był już karany za podobne przestępstwo, zagrożenie wynosi wówczas od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności (art. 178a §4 kk.).

Poradnik dla kierowców.

Zalecane zachowanie:
Gdy doszło do zdarzenia drogowego, nie podejmuj próby ucieczki z miejsca zdarzenia.

Na etapie kontroli trzeźwości:
Nie przyznawaj się do spożywania alkoholu. Poproś o świadectwo homologacji alkosensora i sprawdź czy nie jest uszkodzony. Jeśli alkosensor posiada uszkodzenia zażądaj, aby ich opis umieścić w protokole. Możesz odmówić badania alkomatem i zażądać badania krwi.
Jeśli kontrola wykazała stan nietrzeźwości, policja prawdopodobnie zaproponuje przyznanie się do winy i dobrowolne poddanie karze w trybie art. 335 k.p.k., czyli skazanie bez rozprawy. Nie zgadzaj się na to bez konsultacji z radcą prawnym bądź adwokatem.

Zależnie od stanu faktycznego radca prawny / adwokat zaleci odpowiednie postępowanie:
1/ może starać się o warunkowe umorzenie postępowania (np. ze względu na niekaralność sprawcy i winę, która nie jest znaczna, niską społeczną szkodliwość czynu);
2/ może powołać się na stan wyższej konieczności, jeśli okoliczności zdarzenia to uzasadniają (radca prawny uświadomi, jakie należy zebrać w tym zakresie dokumenty);
3/ radca prawny / adwokat będzie bronił Cię w toku postępowania sądowego, w toku którego istnieje możliwość orzeczenia przez sąd kary niższej niż proponowana przez policję i prokuraturę. Sąd wymierza karę wg swojego uznania w granicach przewidzianych prawem, jednakże w wyrokowaniu musi brać pod uwagę m.in.: warunki osobiste sprawcy, w szczególności motywację i sposób zachowania, ponadto stopień szkodliwości czynu, obowiązki ciążące na sprawcy i inne wskazane w art. 53 k.k. wytyczne.

Wszystkich opisanych możliwości pozbawiasz się przyznając się do winy na etapie postępowania przygotowawczego. Jeśli zgodziłeś się na skazanie bez rozprawy, pamiętaj, że zgodę możesz wycofać i skierować sprawę do sądu. W toku rozprawy możesz ponownie, aż do zakończenia składania wyjaśnień, przyznać się do winy i przystać na propozycję kary.

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel.: 608 436 324

Czytaj więcej

Kradzież – przestępstwo czy wykroczenie?

kancelaria Zostaw komentarz

Kradzież przestępstwo powszechne. Polega na tym, że sprawca wyjmuje spod władztwa innej osoby cudzą rzecz ruchomą (dokonuje zaboru rzeczy). Czy dane zachowanie może być zakwalifikowane jako kradzież, przesądza cel, w jakim zabór jest dokonywany. Za kradzież będzie odpowiadał tylko ten, kto dokonuje zaboru w celu przywłaszczenia.
Przywłaszczenie, o którym mowa w art. 278 k.k. to inaczej chęć zachowania cudzej rzeczy dla siebie. Przywłaszczenie będzie również wtedy, gdy po tym jak sprawca dokonał zaboru rzeczy, sprzedał ją, zniszczył lub podarował innej osobie.
Sprawca nie działa w celu przywłaszczenia jeśli co prawda dokonuje zaboru rzeczy, jednak robi to dla żartu lub w celu przechowania do czasu, kiedy będzie mógł ją zwrócić właścicielowi.

Działania w celu przywłaszczenia, o którym mowa powyżej nie należy mylić z przestępstwem przywłaszczenia, o którym mowa w art. 284 k.k. Jest to odrębne przestępstwo, które polega na innym zachowaniu.

Kradzież jest przestępstwem umyślnym. Może zostać popełniona jedynie umyślnie, co znaczy, że sprawca musi działać z chęcią dokonania zaboru rzeczy. Jeśli zabiera ją przypadkiem lub nie wiedząc o tym, że stanowi ona własność innej osoby, nie popełnia przestępstwa, nawet jeśli w danych okolicznościach powinien się domyśleć, że stanowi ona własność innej osoby.

Niektóre czyny zabronione mogą być przestępstwem albo wykroczeniem. Czyny te w zasadzie zawierają te same znamiona, jednak ich kwalifikacja jako przestępstwo albo wykroczenie zależy od dodatkowego kryterium, którym może być np. ocena rzeczowa. Kryterium to pozwala zakwalifikować konkretny czyn zabroniony jako przestępstwo albo wykroczenie.

Opisane wyżej czyny nazywane są w nauce prawa karnego czynami przepołowionymi. Do takich czynów zalicza się właśnie kradzież. Zgodnie z treścią art. 278 kodeksu karnego zabranie w celu przywłaszczenia należącej do kogoś innego rzeczy ruchomej powoduje odpowiedzialność karną, zaś sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Opisana kradzież dotyczy również kradzieży programu komputerowego, energii, a także kradzieży karty do bankomatu.

Ustawodawca przewiduje jeszcze tzw. wypadek mniejszej wagi, gdzie karą może być grzywna, ograniczenie wolności czy pozbawienie wolności do roku.

Kradzież penalizowana jest także w kodeksie wykroczeń. Jak wynika z art. 119 kodeksu wykroczeń kradzież traktowana jest jako wykroczenie, gdy wartość ukradzionej rzeczy ruchomej nie przekracza 1/4 wartości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wtedy sprawca może podlegać karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 kwietnia 2018 roku (sygn. akt IV KK 76/18) wskazał, że Sąd orzekający winien brać pod uwagę wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę z daty orzekania za dany czyn (a zatem z daty wydania wyroku), nie zaś z daty popełnienia tego czynu.

Jeśli czyn zabroniony okaże się wykroczeniem, sprawca podlega karze aresztu (od 5 do 30 dni), karze ograniczenia wolności (1 miesiąc) lub grzywnie od 20 do 5000 zł.

Ściganie czynu zabronionego polegającego na przywłaszczeniu należącej do innej osoby rzeczy ruchomej (bez względu na to, czy czyn zakwalifikowany jest jako przestępstwo czy jako wykroczenie) w sytuacji, gdy sprawcą jest osoba najbliższa dla pokrzywdzonego, następuje po uzyskaniu od tej osoby pokrzywdzonej żądania ścigania. Oznacza to, że ściganie kradzieży popełnionej na szkodę bliskiej osoby będzie możliwe dopiero wtedy, gdy taka osoba będzie tego chciała i złoży stosowne oświadczenie.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 09 lutego 2016 roku (sygn. akt IV KK 413/15) wskazał, że – w przypadku czynów przepołowionych – jeśli w chwili orzekania czyn stanowił tylko wykroczenie, zaś wcześniej zakwalifikowany był jako przestępstwo, obowiązkiem Sądu jest zmiana prawnokarnej oceny czynu z przestępstwa na wykroczenie.

Zakwalifikowanie danego czynu jako wykroczenia powoduje nie tylko to, że czyn zagrożony jest o wiele mniej dotkliwą karą, ale także prowadzi do tego, że okresy przedawnienia są krótsze.

Czynem przepołowionym jest między innymi również paserstwo, tj. nabywanie czy też pomoc w zbywaniu rzeczy, gdy ktoś wie, albo powinien i może przypuszczać, że mienie zostało uzyskane za pomocą kradzieży czy przywłaszczenia. W kodeksie karnym przestępstwo to (w typie podstawowym) zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Z kolei paserstwo stanowi wykroczenie (tak, jak w przypadku kradzieży), gdy wartość mienia nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Za czyn przepołowiony uznać należy także prowadzenie pojazdu mechanicznego po spożyciu alkoholu. Czyn ten jest przestępstwem, gdy pojazd prowadziło się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Z kolei czyn ten jest wykroczeniem, gdy osoba prowadząca pojazd znajdowała się w stanie po użyciu alkoholu. Stan po użyciu alkoholu to sytuacja, gdy zawartość alkoholu organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2 promila do 0,5 promila albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,5 mg alkoholu w 1 dm3. W stanie nietrzeźwości wartości te wynoszą odpowiednio powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi i powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

O tym, czy dany czyn będzie przestępstwem czy wykroczeniem, zależeć będzie w tych wypadkach od jego wagi. Gdy czyn jest nieznaczny i wartość mienia jest stosunkowo niska, wówczas z reguły mamy do czynienia z wykroczeniem a gdy waga czynu jest większa – z przestępstwem.

Radca prawny

Alicja Kaszta

tel. 608 436 324

Czytaj więcej