Czas XXI w., w jakim dane nam jest żyć to dzieje bardzo szybkich i innowacyjnych zmian rzeczywistości. Tradycyjna praca rąk i umysłu ludzkiego coraz częściej zostaje zastąpiona nowoczesnymi programami, maszynami i robotami. Czy w przypadku zawodu prawnika jest podobnie? Czy istnieje margines ryzyka, w którym skrupulatna, ale i mozolna praca prawników odejdzie do lamusa? Warto zastanowić się nad tym zagadnieniem z perspektywy prężnie rozwijającej się dziedziny legal tech. Wdrażanie nowego systemu komputerowego, nowe regulacje RODO, które „kipią” od technologii, dalej… zabezpieczenia, klucze, chmury. To wszystko sprawia, że środowisko prawnicze żyje otoczone mnogą ilością informacji na temat technologii we wszystkich jej aspektach.
Czym jest legal tech?
Co ciekawe, brak jednoznacznej definicji terminu legal tech, ale najczęściej przez legal tech rozumie się wszelkie nowe rozwiązania technologiczne mające na celu ułatwić świadczone przez prawników usługi prawnych. Legal tech to również praca z przepisami, kierowana do klientów, prawników, kancelarii i departamentów prawnych.
Legal tech można również określić jako „połączenie programowania z prawem, którego celem jest wypracowanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych i biznesowych pomocnych zarówno dla prawników, jak i osób szukających pomocy prawnej”.
Być może prawnik lub prawniczka czytająca ten wpis uzna, że halo, przecież nie od dziś na co dzień korzystają z rozwiązań legal tech a nawet nie są w stanie dopuścić do siebie myśli, że kancelaria może funkcjonować bez tych narzędzi, takich jak chociażby elektroniczne bazy aktów prawnych, orzecznictwa i zbiorów komentarzy? Co więcej, przecież rzeczą naturalną jest zapisywanie czasu pracy dla klientów w dedykowanych do tego programach, a nawet archiwizacja dokumentów w narzędziach i systemach do zarządzania kancelarią (o archiwizacji dokumentów można poczytać w jednym ze starszych – ale nie tak bardzo ???? – wspisów https://www.kasztajanikowska.pl/2020/05/13/jak-archiwizowac-dokumenty-w-dobie-koronawirusa/). To najpopularniejsze z rozwiązań legal tech, które od lat zdobywają coraz więcej zwolenników wśród prawników.
W czym technologia może pomóc prawnikowi?
Warto również zastanowić się nad trudnościami z jakimi prawnicy borykają się na co dzień – oczywiście w odniesieniu do legal tech. Wspomniane obciążenia można podzielić np. tak:
- wykorzystanie zasobów ludzkich, czyli delegacja zadań, zatrudnienie nowych pracowników i ich wyszkolenie;
- rozwiązania informatyczne np.: adaptacja aplikacji niededykowanych branży prawnej (np. do fakturowania, CRM, aplikacje do rozliczania czasu pracy, system bilingowania, aplikacje komunikacyjne, rozwiązania do „obróbki” danych, program OCR); korzystanie z oprogramowania dedykowanego branży prawnej (np. bazy wiedzy prawniczej, elektroniczny systemu obsługi spraw); wymyślanie i wdrażanie rozwiązań automatyzujących pracę niewymagającą wiedzy prawniczej (np. rozwiązanie pozwalające automatycznie tworzyć umowy);
- metody organizacyjne np.: tworzenie baz dokumentów wzorcowych, organizacja pracy (np. wspólna praca w jednym pliku, zapisywanie w programie rozliczeniowym oraz w tytułach e-maili i dokumentów numeru nadanego klientowi, segregatory w kolorach w zależności od typu sprawy)
Mając powyższe na uwadze można uznać, że kwestie utrudniające prace prawnikom wymagają utworzenia programów przy zastosowaniu nowoczesnej technologii, które w sprawny sposób mogą usystematyzować zarządzanie kancelarią oraz merytoryczną pracę z przepisami i dokumentami prawnymi, a także zneutralizować ewentualną szkodliwość nadmienionych czynników.
W dobie częstego wykonywania pracy w sposób zdalny, legal tech może też okazać się pomocnym narzędziem w zarządzaniu kancelarią na odległość.
Merytoryczna praca prawnika i technologie powodują najwięcej kontrowersji. Jak to jest, że maszyna może lepiej niż prawnik przeanalizować skomplikowany stan faktyczny, zbadać tysiące stron dokumentów mając na uwadze kontekst biznesowy a także prawidłowo zrozumieć kontekst językowy przepisów? Gdzie się podzieją lata poświęcone na studia, aplikację, dodatkowe kursy doszkalające, wypracowana praktyka i doświadczenie? Czy to oznacza, że prawnicy za jakiś czas przestaną być potrzebni? Trudno odpowiedzieć wprost na zadane hipotezy, jednak nie da się uniknąć stwierdzenia, iż technologia coraz lepiej „czuje się” w kancelarii i usprawnia powtarzalne czynności, które prawnicy mają na stałe wpisane w swój tygodniowy rytuał pracy, ba! technologia jest w tym tylko lepsza i dokładniejsza, a poszerzająca się palestra prawnicza o nowych specjalistów coraz częściej przekonuje się do jej funkcjonalności.
Wydaje się więc, że powierzenie systemowi wykonanie mozolnej pracy polegającej chociażby na przeglądaniu tysięcy stron akt, pozwoli na skupienie się na niełatwej analizie prawnej, która bez doświadczenia prawnika nie może mieć miejsca. Trzeba pamiętać, że każda sprawa jest inna i wymaga ona zawsze świeżego pochylenia się nad losem klienta, bo przecież właśnie za to otrzymuje się wynagrodzenie, prawda? Wiec suma summarum można dojść do wniosku, iż nie ma potrzeby, aby zajmować się czymś, do czego wystarczy wykorzystanie nowoczesnej technologii.
Asystentka Kancelarii
Monika Mielnik
kancealaria@kasztajanikowska.pl
