Otrzymanie wezwania na przesłuchanie w charakterze świadka często budzi niepokój i pytania o konsekwencje prawne. Część osób – celowo lub nieświadomie – ignoruje obowiązek stawiennictwa. Warto jednak wiedzieć, że niestawienie się w sądzie jako świadek może prowadzić do poważnych konsekwencji, przewidzianych w przepisach prawa. W niniejszym artykule wyjaśniamy, co grozi za niestawienie się świadka w sądzie, kiedy można usprawiedliwić nieobecność i jaka kara za niestawienie się w sądzie jako świadek może zostać zastosowana.
Obowiązek stawiennictwa świadka – podstawa prawna
Zgodnie z polskim prawem, każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się w sądzie lub innym uprawnionym organie, np. prokuraturze. Wynika to wprost z:
- art. 177 Kodeksu postępowania karnego,
- art. 266 Kodeksu postępowania cywilnego,
- art. 83 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Brak stawiennictwa bez należytego usprawiedliwienia może skutkować nałożeniem grzywny, a w określonych przypadkach nawet doprowadzeniem świadka przez Policję.
Co grozi za niestawienie się w sądzie jako świadek?
W przypadku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa sąd może:
- nałożyć grzywnę – zgodnie z aktualnymi przepisami, jest to kwota do 3000 zł,
- zarządzić przymusowe doprowadzenie świadka przez Policję,
- w skrajnych przypadkach – również pociągnąć świadka do odpowiedzialności karnej, np. za uporczywe uchylanie się od obowiązku.
W praktyce najczęściej stosowaną sankcją jest grzywna za niestawienie się w sądzie, zwłaszcza jeśli jest to pierwszy przypadek niestawiennictwa.
Niestawienie się w sądzie jako świadek – usprawiedliwienie
Jeśli wezwana osoba nie może stawić się w sądzie z uzasadnionych przyczyn (np. choroba, wypadek losowy), powinna niezwłocznie poinformować sąd i przedstawić stosowne usprawiedliwienie – np. zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza sądowego.
Co ważne, zwykłe zwolnienie lekarskie (ZUS ZLA) może nie zostać uznane – sąd ma prawo wymagać opinii lekarza wpisanego na listę biegłych sądowych. W przypadku akceptacji usprawiedliwienia, świadek nie ponosi żadnych konsekwencji.
Ile razy sąd może wezwać świadka?
Prawo nie przewiduje konkretnego limitu wezwań. Sąd może wezwać świadka tyle razy, ile uzna za konieczne dla wyjaśnienia sprawy. Niestawienie się do sądu jako świadek za każdym razem może skutkować kolejnymi sankcjami.
Case study – co jeśli świadek nie stawił się na rozprawie?
Pani Anna została wezwana na przesłuchanie w charakterze świadka w sprawie karnej. Nie stawiła się w sądzie, a wcześniej nie poinformowała o powodach swojej nieobecności. Sąd uznał to za nieusprawiedliwione niestawienie się świadka w sądzie i nałożył na nią grzywnę w wysokości 2000 zł. Dodatkowo, w kolejnym wezwaniu sąd zastrzegł możliwość doprowadzenia jej przymusowo przez Policję.
FAQ – najczęstsze pytania
Co grozi za niestawienie się świadka w sądzie?
Sąd może nałożyć grzywnę do 3000 zł, a w razie powtórnego niestawiennictwa – zarządzić przymusowe doprowadzenie.
Jaka grzywna za niestawienie się w sądzie?
Aktualnie maksymalna grzywna wynosi 3000 zł, ale sąd ustala jej wysokość indywidualnie.
Czy można odmówić zeznań?
Tak, w niektórych przypadkach – np. gdy świadek jest bliskim członkiem rodziny oskarżonego – może skorzystać z prawa do odmowy zeznań (art. 182 § 1 k.p.k.).
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Jeśli otrzymałeś wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka i masz wątpliwości, jak postąpić, warto skonsultować się z prawnikiem. Kancelaria świadczy profesjonalne wsparcie w zakresie postępowań karnych i cywilnych, w tym również reprezentacji świadków.
Skontaktuj się z nami, aby omówić swoją sytuację – gwarantujemy poufność i rzetelność.