Wydaje się, że jeden kilogram tytoniu to niewiele – zwłaszcza gdy ktoś kupuje go z myślą o własnym użyciu. Jednak w świetle obowiązującego prawa to poważne naruszenie, które może zakończyć się mandatem, wysoką grzywną, a nawet odpowiedzialnością karną. Tytoń bez akcyzy to nie tylko towar nielegalny – to przede wszystkim przedmiot przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.
W ostatnich latach organy Krajowej Administracji Skarbowej Intensyfikują kontrole i coraz częściej ścigają nie tylko hurtowników, ale również osoby fizyczne posiadające niewielkie ilości tytoniu pochodzącego z nielegalnego źródła. W 2025 roku przepisy nie pozostawiają wątpliwości: nawet 1 kg tytoniu może sprowadzić na posiadacza poważne konsekwencje.
Tytoń bez akcyzy – przestępstwo czy wykroczenie?
Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym (KKS), posiadanie tytoniu bez akcyzy może być kwalifikowane jako wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe – w zależności od wartości towaru i okoliczności sprawy.
Granica pomiędzy wykroczeniem a przestępstwem jest ściśle określona: jeśli wartość uszczuplonego podatku (akcyzy) nie przekracza pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia, czyn traktowany jest jako wykroczenie. W 2025 roku to kwota 23 330 zł (przy minimalnym wynagrodzeniu wynoszącym 4666 zł brutto).
W praktyce oznacza to, że już 1 kg nielegalnego tytoniu, szczególnie krajanki do palenia, może przekroczyć tę wartość – zwłaszcza gdy mówimy o krajance przeznaczonej do palenia.
Ile tytoniu bez akcyzy można posiadać? Gdzie przebiega granica odpowiedzialności karnej?
Prawo nie przewiduje legalnej ilości tytoniu bez akcyzy, którą można posiadać „na własny użytek”. Każda ilość nielegalnego wyrobu tytoniowego podlega konfiskacie, a posiadacz może zostać ukarany.
Granica odpowiedzialności karnej nie dotyczy ilości samej w sobie, ale wartości uszczuplonej akcyzy. Dla tytoniu krajanki szacuje się, że już kilkaset gramów może generować należność akcyzową przekraczającą próg wykroczenia.
W praktyce urząd celno-skarbowy bierze pod uwagę:
- czy osoba była wcześniej karana,
- czy to pierwsze przewinienie,
- czy tytoń był przeznaczony do dalszej odsprzedaży,
- czy ujawniono elementy wskazujące na produkcję (np. gilzy, maszyny).
Kara za posiadanie tytoniu bez akcyzy – co przewiduje Kodeks karny skarbowy?
Kara za posiadanie tytoniu bez akcyzy wynika z art. 65 § 1 i 2 KKS. Przewiduje się m.in.:
- grzywnę (nawet do kilkudziesięciu tysięcy złotych),
- przepadek nielegalnego towaru,
- w przypadku przestępstwa – kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 3 lat.
W sytuacjach mniej poważnych, np. przy niewielkiej ilości ujawnionego tytoniu, stosuje się mandat karny skarbowy – zazwyczaj w wysokości najczęściej od kilkuset do kilku tysięcy złotych.
Co grozi za zakup tytoniu bez akcyzy na własny użytek?
Popularne jest błędne przekonanie, że zakup tytoniu bez akcyzy na własne potrzeby nie jest karalny. To nieprawda. Prawo nie przewiduje żadnego “zwolnienia” – sama intencja zakupu nielegalnego towaru, nawet nie w celu odsprzedaży, jest czynem zabronionym.
Kupujący może odpowiadać jako sprawca przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, jeśli nabyty towar:
- nie posiada znaków akcyzy (banderoli),
- nie pochodzi z legalnego źródła (np.sprzedaż bez koncesji),
- nie został opodatkowany zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Kara za sprzedaż tytoniu bez akcyzy – kiedy odpowiadasz jak za przestępstwo skarbowe?
Sprzedaż lub pośredniczenie w obrocie nielegalnym tytoniem to jedno z najpoważniejszych przestępstw skarbowych, zagrożone:
- grzywną w stawkach dziennych (nawet 720 stawek po ok. 140 zł każda),
- karą pozbawienia wolności do 3 lat,
- przepadkiem przedmiotów przestępstwa oraz narzędzi służących do jego popełnienia (np. pojazdu, maszyn).
Organy celne w takich przypadkach zazwyczaj kierują sprawę do prokuratury – sąd może dodatkowo orzec koszty postępowania oraz obciążenia fiskalne.
Za ile kg tytoniu bez akcyzy grozi kara więzienia?
Wbrew pozorom, kara pozbawienia wolności może być orzeczona już za 1 kg tytoniu, jeśli:
- jego wartość przekracza 23 330 zł (czyli próg przestępstwa skarbowego),
- istnieje uzasadnione podejrzenie, że towar miał być przedmiotem obrotu,
- sprawca działał w sposób zorganizowany lub na dużą skalę.
Nie ma więc „bezpiecznego” limitu posiadania – granica jest bardzo niska, a ryzyko – realne.
FAQ – najczęstsze pytania o tytoń bez akcyzy
Czy mogę posiadać tytoń bez akcyzy na własny użytek?
Nie. Każda ilość nielegalnego tytoniu – niezależnie od celu posiadania – podlega konfiskacie i może skutkować odpowiedzialnością karną skarbową.
Jaka jest kara za posiadanie 1 kg tytoniu bez akcyzy?
Zależnie od okoliczności: grzywna, przepadek towaru, a w przypadku przestępstwa – kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do 3 lat.
Za ile kg tytoniu grozi więzienie?
Nie ma sztywnej granicy. Teoretycznie wystarczy już ok. 1 kg, jeśli wartość uszczuplonej akcyzy przekroczy 5-krotność pensji minimalnej (czyli 21 000 zł w 2025 roku).
Czy zakup tytoniu bez akcyzy jest karalny, jeśli nie planuję go sprzedawać?
Tak. Zakup towaru nielegalnego (nawet na własny użytek) również jest przestępstwem skarbowym.
Czy można się bronić przed karą za tytoń bez akcyzy?
Tak – m.in. poprzez wykazanie braku wiedzy o nielegalnym charakterze towaru, negocjację dobrowolnego poddania się karze lub błędów proceduralnych. Warto skorzystać z porady prawnika.
Zatrzymano u Ciebie tytoń bez akcyzy? Skontaktuj się z naszą kancelarią – pomożemy ocenić sytuację i ograniczyć ryzyko poważnych konsekwencji prawnych.
