Wchodzi w życie reforma Kodeksu karnego dokonana ustawą z dnia 7.7.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 2024, Sejm RP IX kadencji).
Najważniejsze zmiany w Kodeksie karnym to:
– możliwość orzeczenia przez Sąd tzw. bezwzględnej kary dożywotniego pozbawienia wolności, tj. kary dożywotniego pozbawienia wolności bez prawa do warunkowego zwolnienia,
– eliminacja z katalogu kar kary 25 lat pozbawienia wolności jako kary odrębnej, a w to miejsce rozszerzenie kary terminowego pozbawienia wolności do 30 lat,
– wprowadzanie obligatoryjnych dolnych granic wymiaru grzywny (art. 1 pkt 3 ustawy nowelizującej art. 33 k.k.), orzekanej obok kary pozbawienia wolności, co prowadzi do ograniczenia sądowego wymiar kary,
– zaostrzenie odpowiedzialności karnej nieletnich sprawców przestępstw. Obniżenie wieku odpowiedzialności karnej nieletniego sprawcy czynu z art. 148 § 2 lub 3 k.k. do 14 lat,
– modyfikacje środków karnych i środków kompensacyjnych (m.in. obowiązek powstrzymania się od spożywania napojów alkoholowych i środków działających podobnie do alkoholu do czasu przybycia na miejsce wypadku Policji i poddania badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka działającego podobnie do alkoholu; wprowadzenie środka w postaci przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, popełnionego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo przepadku jego równowartości),
– modyfikacje dotyczące przepisów określających zasady oraz dyrektywy wymiaru kary z art. 53 k.k., wyeliminowanie celów wychowawczych kary z katalogu dyrektyw art. 53 § 1 k.k. i nadanie prymatu dyrektywie społecznego oddziaływania kary,
– obowiązkowe wymierzenie kary powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia w przypadku recydywy specjalnej podstawowej (z art. 64 § 1 k.k.),
– wprowadzenie nowej recydywy wobec sprawców przestępstw o charakterze seksualnym (art. 64a k.k.),
– modyfikacje w zakresie orzekania kary łącznej. Przykładowo, zgodnie z nowym art. 86 k.k., sąd wymierza karę łączną w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając 30 lat pozbawienia wolności (w obecnym stanie prawnym – maksymalnie 20 lat pozbawienia wolności w ramach rodzajowej kary pozbawienia wolności z art. 32 pkt 3 k.k., co oznacza podniesienie tej granicy o 10 lat),
– modyfikacja środków związanych z poddaniem sprawcy próbie (m.in. zmiana zasad zarządzania wykonania kary warunkowo zawieszonej, zawartych w przepisie art. 75 k.k. poprzez wydłużenie okresu zatarcia skazania przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności z 6 miesięcy do 1 roku od zakończenia okresu próby, a także wydłużenie okresu odbywania kary, po upływie którego skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności może ubiegać się o uzyskanie warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności),
przedawnienia (m.in. wydłużenie okresu karalności zbrodni zabójstwa z 30 do 40 lat),
– znacznego podwyższenia ustawowych zagrożeń karnych przy wielu przestępstwach – zdecydowana większość dotyczy wyłącznie podwyższenia górnego zagrożenia,
– wprowadzenie przyjęcia zlecenia zabójstwa, odpowiedzialności karnej za przygotowanie do popełnienia zbrodni zabójstwa, czynów określonych w art. 148 § 1 k.k. – zabójstwa w typie podstawowym oraz w art. 148 § 2 i 3 k.k. – typów kwalifikowanych,
– wprowadzenie przyjęcia zlecenia zabójstwa człowieka w zamian za udzieloną lub obiecaną korzyść majątkową lub osobistą (art. 148a § 1 k.k.),
– wprowadzenie penalizowania uchylania się od wykonania orzeczonego przez sąd środka kompensacyjnego, w postaci obowiązku naprawienia szkody, obowiązku zadośćuczynienia za doznaną przez inną osobę krzywdę albo nawiązki orzeczonej za przestępstwo ścigane z oskarżenie publicznego (art. 244c § 1 k.k.),
– rozszerzenie zakresu znamion przestępstwa polegającego na podszywaniu się pod inną osobę o zamiar ewentualny,
– ściganie naruszenia miru domowego na wniosek pokrzywdzonego,
– modyfikacja również Kodeksu wykroczeń i Kodeksu karnego w zakresie czynów przepołowionych tj. kradzieży zwykłej, kradzieży leśnej, paserstwa oraz zniszczenia rzeczy, sprowadzające się do podniesienia progu przepołowienia z obecnych 500 zł na 800 zł. Dotyczy to nowelizacji art. 119 § 1 k.w., art. 120 § 1 k.w., art. 122 § 1 i 2 k.w. oraz art. 124 § 1 k.w. (art. 4 pkty 5-8 ustawy nowelizującej).
Obraz Gerd Altmann z Pixabay
Radca prawny
Alicja Kaszta
tel.: 608 436 324
