Turyści udając się w podróż często korzystają z różnych środków transportu. Niejednokrotnie zostawiają swoje samochody i polegają na rzetelności oraz terminowości przewoźnika. Niestety z terminowością bywa różnie, a podróżującym często zależy na punktualnym dotarciu do celu, zwłaszcza, gdy od tego uzależniona jest dalsza podróż. Co w takiej sytuacji?
Przesłanki dochodzenia odszkodowania z tytułu naruszenia terminu wykonania przewozu reguluje ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (tj. z dnia 10 czerwca 2015 r., Dz.U. z 2015 r. poz. 915). Zgodnie z treścią przepisu art. 62 ust. 1 w/w ustawy, przewoźnik odpowiada za szkodę, jaką podróżny poniósł wskutek przedwczesnego odjazdu środka transportowego. Przewoźnik odpowiada również za szkodę, jaką poniósł podróżny wskutek opóźnionego przyjazdu lub odwołania regularnie kursującego środka transportowego, jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika. Jednak wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 grudnia 2008 r., sygn. akt K 37/07 zapis „jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika” został uznany za niezgodny z Konstytucją.
Odpowiedzialność odszkodowawcza dotyczy wszystkich środków transportu. Wynika ona przede wszystkim z tego, że podróżujący jest słabszą stroną umowy, gdyż mamy tutaj do czynienia z umową adhezyjną, na którą treść w zasadzie nie ma wpływu przystępujący do umowy. Podróżny jest w zasadzie skazany na warunki dyktowane przez przewoźnika. W związku z powyższym musi istnieć prosty sposób na dochodzenie swoich praw.
Analizując kwestie odpowiedzialności przewoźnika należy sięgnąć do przepisów kodeksu cywilnego. Mając powyższe na uwadze przesłankami odpowiedzialności są:
– zawarcie przez przewoźnika i podróżnego ważnej umowy przewozu – nie musimy tutaj podpisywać żadnej umowy, już przez samo nabycie biletu umowa zostaje zawarta. Nie można jednak dochodzić odszkodowania w sytuacji, gdy podróżny dopiero zamierza kupić bilet,
– niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie umowy przewozu tj. odwołanie przejazdu, jego opóźnienie albo przedwczesny odjazd,
– wina przewoźnika w każdej postaci – z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, o którym była mowa wcześniej,
– szkoda po stronie podróżnego, powstała w wyniku odwołanego, przedwczesnego lub opóźnionego odjazdu środka transportu,
– adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą podróżnego a odwołanym, przedwczesnym lub opóźnionym odjazdem środka transportowego.
Przewoźnik za zrealizowanie umowy odpowiada na zasadzie ryzyka. Powyższe oznacza, że może uwolnić się od odpowiedzialności tylko w ściśle określonych sytuacjach: wykazując siłę wyższą, wyłączną winę podróżnego bądź wystąpienie szkody z winy osoby trzeciej, za którą przewoźnik nie odpowiada.
Przepisy prawa przewozowego nie ograniczają wysokości odszkodowania. Oznacza to, że przewoźnik zobowiązany jest do naprawienia szkody w pełnej wysokości. Granice te wyznacza jedynie przepis art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego, a zatem szkoda obejmuje straty rzeczywiste oraz utracone korzyści.
Istotną wskazówką jest, żeby podróżnik informację o opóźnieniu uzyskał już bezpośrednio na bilecie od kierującego pojazdem, konduktora, osoby obsługującej pasażerów, gdyż będzie to pomocne przy dochodzeniu odszkodowania. Osoba, która zamierza wystąpić do sądu powinna również zebrać dane osobowe innych podróżujących, którzy w razie potrzeby mogliby stawić się na rozprawie w charakterze świadków. Niezbędne jest wykazanie rozmiaru szkody – należy nad tym pomyśleć zanim złoży się pozew do sądu.
Radca Prawny
Martyna Janikowska
tel. 792 782 082
